Wat is mijn collectie nu waard?

Vlak voor het coronatijdperk was de perceptie, dat de interesse voor het verzamelen van 19e-eeuwse kunst, meubelen en zilver e.d. zou zijn afgenomen. Klopt deze waarneming wel en zo ja, wat betekent dit voor de waarde van deze objecten?

Veranderingen in de kunstmarkt

De afgelopen decennia zijn er veranderingen in de kunstmarkt geweest. Een duidelijk omslagpunt was de financiële crisis van 2008. De kunstmarkt stagneerde toen met uitzondering van de internationale kunstmarkt voor werken van uitzonderlijke kwaliteit en hedendaagse kunst. Toen het herstel van de economie inzette, bleek de internationale rol van de Nederlandse kunstmarkt minder betekenisvol te zijn.

Het gevolg was dat de veilinghuizen Christies en Sotheby’s, hun activiteiten in Nederland decimeerden. Zo verdwenen twee partijen naar de achtergrond die voorheen een belangrijke schakel waren in de verbinding tussen Nederland en de internationale kunstmarkt. De consequentie was dat er aanzienlijk minder internationale belangstelling was voor het Nederlandse aanbod van kunstvoorwerpen, hetgeen ook resulteerde in een kleinere nationale markt.

Afgenomen interesse

Heden ten dage is de observatie dat de generatie verzamelaars, die in de jaren ’80, ’90 en ’00 sterk actief was, minder koopt en zelfs begint met ontzamelen. Bovendien blijkt de jongere verzamelende generatie, overwegend geïnteresseerd te zijn in hedendaagse kunst, design en fotografie.

Dit is niet zonder gevolgen voor de prijzen die betaald worden voor de objecten die tot de ‘traditionele’ verzamelgebieden behoren. Een voorbeeld is de waardedaling van schilderijen uit de Nederlandse Romantiek (ca. eerste helft 19e eeuw). Eind 20e eeuw werden er goede zaken gedaan met deze schilderijen; op veilingen waren de schilderijen soms zelfs aanleiding voor verhitte taferelen.

De kunstmarkt voor Nederlandse Romantiek heeft een negatieve trend

Inmiddels is deze markt sterk ingezakt. Sinds 2000 is het veilingresultaat voor een aantal toonaangevende kunstenaars uit deze periode, zoals Andreas Schelfhout, Barend Cornelis Koekoek, Charles Leickert en Cornelis Springer, gemiddeld gedaald met 68%.
Wie vandaag de dag een schilderij uit de Nederlandse Romantiek wil kopen, moet door de afnemende markt mogelijk langer wachten voordat een werk van hoge kwaliteit zich aandient op een veiling, of moet bereidt zijn om alsnog een aardig geldbedrag te besteden bij een kunsthandelaar. Als gevolg hiervan neemt de vervangingswaarde van dit soort kunst, minder snel af dan de verkoopwaarde.

Optimisme

Het is gelukkig niet alleen maar kommer en kwel. Zo lijkt de kunstmarkt voor een aantal bekende Nederlandse modernisten, zoals Jan Sluyters en Leo Gestel, constant te zijn gebleven en voor Kees Dongen zelfs te zijn gestegen. En ondanks dat de markt voor antiek en zilver het moeilijk heeft, zijn er ook uitzonderingen op deze tendens. De productiekosten van een zilveren bestekset zijn momenteel erg hoog door de stijgende waarde van baar zilver en er wordt maar weinig van verkocht. Daardoor is de vervangingswaarde van een zilveren bestekcassette alleen maar gestegen. Dit geldt ook voor zilveren kandelaars die een set vormen.

Hoewel de waarde van antieke meubelen over het algemeen is gedaald, zijn grote coulissentafels en strakke Engelse boekenkasten uit de 19e eeuw erg gewild. Door de opkomst van het eclectisch verzamelen onder de jonge generatie, wint handzaam antiek langzaam weer aan populariteit als eyecatcher binnen een modern interieur.

Belang van taxatie

Een mogelijk gevolg van waardedaling van kunst en antiek is oververzekering, waarbij onnodig hoge premie moet worden betaald. Dit risico ontstaat als het taxatierapport verlopen is of blindelings is verlengd zonder hertaxatie. Blindelings verlengen is riskant indien het object in de tussentijd aanzienlijk in waarde is gestegen. Door veel verzekeraars wordt bij schade namelijk niet meer uitgekeerd dan de waarde die is vastgesteld in het taxatierapport.

Een actueel taxatierapport is daarom erg belangrijk voor zowel hedendaagse populaire verzamelobjecten zoals horloges, fotografie en hedendaagse kunst als voor 19e-eeuwse schilderijen, antiek en zilver waarvan de waarde zich diverse kanten op ontwikkelt. Bij Apresa zorgen we er daarom altijd voor dat u op tijd wordt gewaarschuwd wanneer de getaxeerde waarde geüpdatet moet worden.